Świerk – drzewo o bogatym zastosowaniu i magicznej historii

Na przestrzeni wieków, świerk najwyraźniej zdobył szczególne uznanie wśród plemienia Indian zamieszkujących Amerykę Północną, którzy uważali go za święte drzewo. Znakiem odnoszącym się do nieba i wytyczającym drogę ku północy, symbolizował bezpieczeństwo i spokój. Nie tylko drewno tego majestatycznego drzewa było wykorzystywane, ale również jego korzenie, korę oraz igły służyły zarówno rzemieślniczym celom jak i leczeniu różnego rodzaju schorzeń – od problemów żołądkowych po kaszel. Według legendy plemienia Hopi, na początku istnienia świat, świerk był człowiekiem – konkretnie szamanem, który przekształcił się w drzewo zachowując jednocześnie swą leczniczą moc.

Nie można zapomnieć o kapitanie Cooku, który jak donoszą źródła historyczne, stosował pędy świerka podczas swoich długotrwałych podróży morskich przyrządzając z nich specjalną nalewkę. Miała ona chronić jego załogę przed szkorbutem – chorobą niezwykle powszechną wśród marynarzy tamtych czasów. Stare Europa również nie pozostawała w tyle, tam z żywicy świerkowej przyrządzano maść na rany i wrzody. Niektórzy sugerują nawet, że w ekstremalnych sytuacjach miazga znajdująca się pod korą świerka może stanowić dobre źródło pożywienia!

Zastosowanie drewna świerkowego nie ogranicza się jednak tylko do wyżej wymienionych funkcji. To ceniony surowiec stosowany w meblarstwie i projektowaniu wnętrz. Ponadto, świetnie nadaje się do produkcji instrumentów muzycznych takich jak gitary, skrzypce czy wiolonczele. Ciekawostką jest również fakt, że z drzewa świerka tworzy się wysokiej jakości papier, który można łatwo bielić do żądanej barwy.

Świerk należy do rodziny sosnowatych i rośnie na półkuli północnej – w strefie klimatycznej umiarkowanej i chłodnej. Wyróżnia się go spośród 35 gatunków znanych nam dzisiaj. Charakteryzuje się wysokim stożkowym kształtem oraz zielonym igliwiem przez cały rok. W zależności od gatunku, jego gałęzie mogą zwisać, rosnąć poziomo lub otaczać pęd w sposób przypominający szczotkę. Najłatwiej rozpoznać go po krótkim, kłującym igliwiu i zwisających, cylindrycznych szyszkach.

W naturalnym środowisku Polski można spotkać głównie świerk pospolity (Picea abies), który na terenach Tatr rośnie do wysokości 1500 m n.p.m. W ogrodach często sadzi się świerk srebrny, popularne drzewko bożonarodzeniowe, świerk kaukaski – ceniony jako wysokie drzewo parkowe oraz świerk czarny o charakterystycznych małych, ale intensywnie kolorowych szyszkach.