Koulrofobia – naukowe wyjaśnienie strachu przed klaunami, który dotyka 5% populacji USA

W świecie pełnym różnorodnych lęków, takich jak arachnofobia (strach przed pająkami), agorafobia (strach przed otwartymi przestrzeniami) czy awiofobia (lęk przed lataniem), istnieje również miejsce dla strachu przed klaunami, znanego jako koulrofobia. Jak wynika z badań, jest to fobia dość powszechna i fascynująca pod względem jej źródła.

W zespole badawczym University of South Wales zadano sobie pytanie: skąd u tak wielu ludzi pochodzi ten specyficzny lęk? Stwierdzili, że strach przed klaunami odczuwa aż 5% mieszkańców Ameryki. Początkowo próbowali powiązać początki koulrofobii z traumatycznymi doświadczeniami z dzieciństwa, jednak nie okazało się to główną przyczyną tego stanu. Jak przyznali, „straszne osobiste doświadczenia z klaunem nie były kluczowym czynnikiem powodującym rozwój fobii”. W celu dogłębnego zrozumienia problemu przeprowadzili szczegółowe badanie na grupie ponad 500 osób cierpiących na koulrofobię.

Analiza odpowiedzi ankietowanych doprowadziła badaczy do pewnych wniosków. Najwięcej niepokoju budzi nam nienaturalny, namalowany uśmiech klauna, który uniemożliwia odczytanie prawdziwych emocji tej postaci oraz skrywanych przez nią intencji. Przykładem jest twarz klauna Pennywise’a z filmu „To” z 2017 roku na podstawie powieści Stephena Kinga. Dodatkowo, wielu ludzi odczuwa strach na widok wyrazistych, jaskrawych włosów i dużego czerwonego nosa.

Profesor Philip Tyson, psycholog z University of South Wales specjalizujący się w badaniu fobii od 15 lat, zauważa intratną cechę wielu lęków – często obejmują one postacie lub obiekty przypominające ludzi, ale nie do końca nimi będące. Dotyczy to również klaunów, a także robotów czy postaci pozaziemskich.

Kolejnym czynnikiem budzącym lęk jest nieprzewidywalność zachowania klaunów – ich nagłe gesty, trąbienie czy pryskanie wodą mogą wprowadzać element niespodzianki, co jest commonym motywem wielu fobii. Na przykład, strach przed pająkami często wynika z obawy przed nagłym ruchem tych zwierząt.