Aktywność fizyczna, czyli praca wykonywana przez mięśnie szkieletowe i cały zespół zmian czynnościowych w organizmie, jest istotnym aspektem codzienności osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze. Dzięki niej można nie tylko zapewnić sobie regularną dawkę ruchu, ale także wspomóc leczenie chorób układu krążenia.
Wysokość nasilenia wysiłku fizycznego kategoryzujemy na podstawie dominacji skurczów mięśni szkieletowych. Wyróżnia się trzy typy: dynamiczny, w którym przeważają skurcze izotoniczne (mięsień skraca się bez zmiany napięcia) lub auksotoniczne (mięsień zmienia długość i napięcie), statyczny, charakteryzujący się przewagą skurczów izometrycznych (napięcie mięśnia wzrasta bez zmiany jego długości), oraz oporowy, łączący oba typy skurczów.
Aktywność fizyczna ma fundamentalne znaczenie dla układu krążenia. Regularne ćwiczenia mogą spowolnić, a nawet zatrzymać spadek wydolności fizycznej powiązany z procesem starzenia. Systematyczny wysiłek fizyczny prowadzi do szeregu zmian adaptacyjnych obserwowanych zarówno podczas aktywności, jak i w czasie odpoczynku. Największymi zmianami charakteryzuje się układ krążenia i narządy ruchu.
Systematyczne ćwiczenia wpływają na budowę serca – powodują jego przerost, co skutkuje zwiększeniem objętości jam serca (u kobiet z około 600 do 800 ml, u mężczyzn z około 650 do ponad 1000 ml). U sportowców objętość ta może sięgać nawet 1700 ml. Taki przerost mięśnia sercowego u osób trenujących jest pożądany i odróżnia się od patologicznego przerostu mięśnia sercowego występującego u osób chorych.
Fizjologicznie powiększone serce wraca do swojej pierwotnej wielkości po 4-10 latach od zaprzestania treningu. Przyczyną takiego zjawiska są czynniki hemodynamiczne, bradykardia, duże fluktuacje wartości ciśnienia tętniczego, czynniki neurohormonalne oraz genetyczne i środowiskowe.
Aktywność fizyczna wpływa także na metabolizm serca i krążenia wieńcowego. Serce osoby aktywnej cechuje się mniejszym zużyciem tlenu, co jest efektem obniżonej akcji serca. W wyniku treningu fizycznego następuje również zwiększenie średnicy tętnic wieńcowych oraz stymulacja angiogenezy, czyli procesu tworzenia nowych naczyń.